Aktywna Nadzieja

    "Nadzieja jest najczęściej rozumiana jako uczucie połączone z przekonaniem, że wszystko ułoży się dobrze. Stając w obliczu destrukcji, w której uczestniczymy, trudno jest podtrzymać to przekonanie. Patrząc w przyszłość, nie możemy już przyjąć za pewnik, że zasoby, od których zależymy - pożywienie, paliwa i woda pitna - będą dostępne. Nie możemy nawet uznać z całą pewnością,  że warunki na planecie pozostaną zdatne dla skomplikowanych form życia i że nasza cywilizacja przetrwa.

    Zaczynamy od nazwania tych posępnych niepewności, ponieważ są ważnym elementem naszej psychologicznej rzeczywistości. Mamy prawo zastanawiać się, czy my, nasze rodziny, nasza cywilizacja, a nawet nasz gatunek, przetrwamy. Lęk o naszą wspólną przyszłość uznawany jest za zbyt przygnębiający, aby o nim mówić, pozostaje więc zazwyczaj niewypowiedzianą obecnością w naszym umyśle. Czasem jesteśmy go świadomi, po prostu o nim nie mówimy, ale takie milczenie stwarza śmiertelne niebezpieczeństwo, ponieważ największym zagrożeniem naszych czasów jest brak reakcji. Często słyszymy porady "Nie idź tam, to zbyt przygnębiające", czy "Nie skupiaj się na tym, co negatywne". Takie podejście tworzy nowy problem, ogranicza nasze rozmowy i nasz sposób myślenia. Jak w ogóle mielibyśmy zacząć robić porządki, skoro bałagan uznajemy za zbyt przygnębiający, aby o nim myśleć?

    Kiedy staniemy z wyzwaniami naszych czasów twarzą w twarz, kiedy pozwolimy informacjom o różnorodnych, przerażających tragediach przetoczyć się przez nasz świat, możemy poczuć się przytłoczeni. Możemy zacząć wątpić, czy można jeszcze cokolwiek zmienić.

    I to jest właśnie miejsce, w którym rozpoczynamy - rozpoznając fakt, że nasze czasy konfrontują nas z bolesną, trudną do przyjęcia i skomplikowaną do życia rzeczywistością. 

Rys. Joanna Grzymała-Moszczyńska

    Aktywna Nadzieja jest praktyką. Jest jak tai chi czy ogrodnictwo. Jest raczej czymś, co robimy niż czymś, co mamy. To proces, który możemy zastosować do każdej sytuacji, a obejmuje on trzy kluczowe kroki. Po pierwsze, zaczynamy tam, gdzie jesteśmy, by wyrobić sobie jasny ogląd rzeczywistości, uznać to, co postrzegamy i czujemy. Po drugie, identyfikujemy to, na co mamy nadzieję, a kategoriach kierunku, w którym chcemy zmierzać, lub wartości, które chcemy widzieć i realizować. Po trzecie, podejmujemy kroki, które przemieszczają nas lub sytuację w tym kierunku. Jako, że Aktywna Nadzieja nie wymaga optymizmu, możemy stosować ją również w tych obszarach, w których czujemy się bezsilni."

Joanna Macy, Chris Johnstone, Aktywna Nadzieja, 2023 wyd. Krytyka Polityczna