馃寑 Joanna Macy

 „Najbardziej radykaln膮 rzecz膮, jak膮 ka偶dy z nas mo偶e teraz zrobi膰, jest by膰 w pe艂ni obecn膮 wobec tego, co dzieje si臋 na 艣wiecie”.
- Joanna Macy

Joanna Macy, zdj. Joan Beard / Work That Reconnects Network

Dr Joanna Rogers Macy, urodzona 2 maja 1929 r. w Los Angeles, USA. Zmar艂a 19 lipca 2025 r.

Joanna Macy pozostawia po sobie dziedzictwo, kt贸re przez d艂ugi czas b臋dzie inspirowa膰 i pobudza膰 zar贸wno dzia艂ania maj膮ce na celu uzdrowienie 艣wiata z szale艅stwa uprzemys艂owionego kapitalizmu, jak i inne praktyki, maj膮ce na celu powr贸t do prawdziwej natury naszego istnienia. Jak sama mawia艂a, jeste艣my bowiem cz臋艣ci膮 sieci 偶ycia.

Yoga Journal, January 1985.
Od ko艅ca lat 70., w wieku oko艂o 40 lat, Joanna po艣wi臋ci艂a wi臋kszo艣膰 swojej energii na rozw贸j i rozpowszechnianie dzie艂a, kt贸re sta艂o si臋 znane jako The Work That Reconnects (Prakyka, Ponownego Po艂膮czenia). Wsp贸艂pracuj膮c z osobami z ca艂ego 艣wiata i przy sta艂ym wsparciu swojego m臋偶a Frana Macy'ego, praca ta zosta艂a wzbogacona o wiele powi膮zanych z ni膮 pasji: ruch Sarvodaya na rzecz pokoju na Sri Lance, kt贸rego dzia艂ania ona i Fran gor膮co wspierali; piel臋gnowanie relacji z nauczycielami tradycji buddyzmu tybeta艅skiego, z kt贸rej wywodz膮 si臋 podstawowe koncepcje „Praktyki”; oraz jej praca na rzecz nadzoru nad materia艂ami j膮drowymi, poniewa偶 g艂臋boko odczuwa艂a wezwanie przysz艂ych pokole艅 do zebrania wszystkich naszych si艂 w celu ochrony sieci 偶ycia.

W szczytowym okresie „zimnej wojny” w latach 70., po tym, jak Joanna u艣wiadomi艂a sobie niebezpiecze艅stwa zwi膮zane zw艂aszcza z energi膮 j膮drow膮, dokona艂a odkrycia: kiedy grupa zaniepokojonych os贸b rozmawia艂a ze sob膮 o swoich obawach, strachu, a nawet rozpaczy, w grupie pojawi艂 si臋 duch wi臋zi, a jasno艣膰 celu i uwolnienie energii nap臋dza艂y strategiczne planowanie i dzia艂anie. Inni doszli do tego samego wniosku (w szczeg贸lno艣ci psycholog Chellis Glendinning, kt贸ry by艂 jednym z pierwszych wsp贸艂pracownik贸w). Wynikiem tego by艂o „praca z rozpacz膮” wraz z „warsztatami rozpaczy i wzmocnienia”, kt贸re przeciwdzia艂a艂y odr臋twieniu spowodowanemu strachem i przyt艂oczeniem oraz si艂om kultury rozwoju wojskowo-przemys艂owego, kt贸ry chce, aby艣my 偶yli ca艂kowicie w ramach jego narracji opartej na strachu i dominacji.

By艂a autork膮 licznych ksi膮偶ek i nauczycielk膮, badaczk膮 buddyzmu, my艣lenia systemowego i g艂臋bokiej ekologii. Szanowanym g艂osem w ruchach na rzecz pokoju, sprawiedliwo艣ci i ekologii, przeplata艂a swoj膮 nauk臋 z nauk膮 wyniesion膮 z sze艣ciu dekad aktywizmu. 

Jej szeroko zakrojona praca dotyczy psychologicznych i duchowych kwestii ery nuklearnej, kultywowania 艣wiadomo艣ci ekologicznej oraz owocnego wsp贸艂brzmienia my艣li buddyjskiej i postmodernistycznej nauki. Wiele wymiar贸w tej pracy zosta艂o zbadanych w jej trzynastu ksi膮偶kach, w tym w trzech tomach poezji Rainera Marii Rilkego z t艂umaczeniem i komentarzem.

"呕yj臋, zataczaj膮c coraz szersze kr臋gi,
By膰 mo偶e nigdy nie uda mi si臋 zamkn膮膰 ostatniego z nich,
ale po艣wi臋cam si臋 temu ca艂kowicie.
kt贸re si臋gaj膮 ca艂ego 艣wiata.

Kr臋c臋 si臋 wok贸艂 Boga, tej pierwotnej wie偶y.
Kr臋c臋 si臋 od tysi臋cy lat,
a wci膮偶 nie wiem: czy jestem soko艂em,
burz膮, czy wielk膮 pie艣ni膮?"
- Rainer Maria Rilke

Jako g艂贸wna nauczycielka Praktyki Ponownego Po艂膮czenia, Joanna stworzy艂a prze艂omowe ramy dla zmian osobistych i spo艂ecznych, a tak偶e pot臋偶n膮 metodologi臋 warsztatow膮 do ich zastosowania. 

Mieszkaj膮c w Berkeley w Kalifornii, blisko swoich dzieci i wnuk贸w, Joanna sp臋dzi艂a wiele lat w innych krajach i kulturach, obserwuj膮c ruchy na rzecz zmian spo艂ecznych i badaj膮c ich korzenie w my艣li i praktyce religijnej.

Od pocz膮tku lat 80-tych jej podr贸偶e by艂y zwi膮zane z zaproszeniami do nauczania pracy grupowej, kt贸r膮 rozwija艂a wraz z rosn膮c膮 liczb膮 wsp贸艂pracownic i wsp贸艂pracownik贸w. Wiele tysi臋cy ludzi na ca艂ym 艣wiecie wzi臋艂o udzia艂 w warsztatach i szkoleniach prowadzonych przez Joann臋. Metody te, w艂膮czone do Praktyki Ponownego Po艂膮czenia, zosta艂y przyj臋te i zaadaptowane jeszcze szerzej w salach lekcyjnych, domach kultury i oddolnych organizacjach. 

Wi臋cej informacji znajdziesz na oficjalnej stronie Joanny: www.joannamacy.net oraz na stronie Work That Reconnects Network.

Najwa偶niejsze publikacje:

- wydane w j. polskim -

  • 'My艣l膮c jak g贸ra', wsp贸lnie z Johnem Seedem, Pat Fleming, Arne Naes, wyd. Pusty Ob艂ok, 1992
  • 'Aktywna Nadzieja. Jak spojrze膰 prawdzie w oczy i w kreatywny spos贸b sprosta膰 katastrofie, w kt贸rej uczestniczymy' wsp贸lnie z Chrisem Johnstone, wyd. Krytyka Polityczna, 2023 (wyd. w oryginale 2011)
  • '艢wiat we mnie, ja w 艣wiecie' wyd. Wsp贸艂bycie, 2024 (wyd w oryginale 1991)
- w j. angielskim - 
  • 'Coming Back to Life: The Updated Guide to the Work That Reconnects' z Molly Brown, New Society Publishers, 2014
  • 'World as Lover, World as Self. 30th Anniversary', Paralax Press, 2021
  • 'A wild Love for the world: Joanna Macy and the work of our time', Shambhala Publications, 2020
  • 'Pass It On: Five Stories  That Can Change the World', Paralax Press, 2010